*حق شُفْعه* چیست؟
به *چه کسی* تعلق می‌گیرد؟
*چه شرایطی* دارد؟
⚖️*پاسخ*
🚩 زمانی که دو نفر در *مال غیر منقولی(یعنی ملک)* شریک هستند یکی از شرکا سهم خود را با *عقد بيع به نفر سومی بفروشد* شریک دیگر حقی پیدا می‌کند *به اسم حق شفعه*يعني این شریک می‌تواند *برود سراغ خریدار پول ( ثمن ) را بدهد* ، زمین را از وی باز پس گیرد.
🚩 ماده 808 قانون مدنی در بیان حق شفعه این گونه بیان می‌کند که *” هر گاه مال غیرمنقولی قابل تقسیم، بین دو نفر مشترک باشد یعنی دو نفر در مالی شریک باشند و یکی از دو شریک سهم خود را به قصد بیع ( فروش ) به شخص ثالثی منتقل کند شریک دیگر حق دارد قیمتی را که مشتری داده به او بدهد و سهم فروخته شده را تملک کند . این حق را حق شفعه و صاحب آن را شفیع می‌گویند”*
🚩برای این که فرد با استناد به این حق خود بتواند سهم فروخته شده شریک خود را تملُّک کند باید موارد ذیل وجود داشته باشد به عبارت دیگر برای *به وجود آمدن حق شفعه* چند مورد باید وجود داشته باشد :
🚩 1 – دو شخص *در یک ملک شریک* باشند . ( نه تعداد بیشتر یعنی اگر سه نفر یا بیشتر در ملکی شریک باشد هیچ یک دارای حق شفعه نیستند )
🚩 2 – ملک *قابل تقسیم* باشد .
🚩3 – یکی از شرکا با *عقد بیع* سهم خود را منتقل کرده باشد یعنی عقد *از نوع هبه یا اجاره و غیره* نباشد .
🚩4 – واگذاری یا انتقال ممکن است *کلی یا جزئی* باشد که تفاوتی ایجاد نمی‌کند .
🚩 در صورت وجود موارد فوق حق شفعه برای شَفیعْ محقق می‌گردد و برای اخذ به شفعه می‌تواند اقدامات مقتضی را انجام دهد .
🚩 اخذ به شفعه *یک ☘️ایقاع☘️ است* که با پرداخت وجه به مشتری محقق می‌گردد و اگر فردی برای استفاده از این حق خود اقدام نماید ولی در حین اقدام فوت نماید *وراث وی نیز می‌توانند این حق را اعمال نمایند* . لازم به ذکر است که همه وراث باید تقبل نمایند، در غیر این صورت امکانپذیر نمی‌باشد .
🚩 به طور مثال : اگر فردی با دوست خود در خانه‌ای شریک باشند و دوست وی خانه را به شخص ثالث(سومی) بفروشد ، فرد شریک می‌تواند با دادن وجه به مشتری، خود سهم شریک را بخرد و در این خصوص بر سایرین حق تقدم دارد و در صورتی که فوت کند ورثه وی می‌توانند با پرداخت وجه به مشتری برای اخذ این حق اقدام نمایند .
🚩 لازم به ذکر است که اگر اخذ به شفعه صورت گیرد فردی که از شفعه استفاده می‌کند (شَفیع) *مسئول* است و *باید وجه پرداختی را به مشتری بدهد* اگر مشتری یا خریدار حاضر به بازگرداندن ملک نباشد، شفیع یا فردی که می‌خواهد از حق شفعه استفاده کند، می‌تواند ابتدا *با ارسال اظهارنامه عدم رضایت و اعتراض خود را به مشتری و شریک خود* اعلام نماید و در صورتی که اقدامی صورت نگرفت شفیع(یا خواهان) می‌تواند با *ارائه دادخواست اخذ به شفعه، به دادگاه صالح برای گرفتن حق شفعه خود طرح دعوا کند* دادگاه پس از رسیدگی و احراز حق شفیع نسبت به انتقال سهم اقدام و وجه پرداختی مشتری را به وی باز می‌گرداند .
🚩 لازم به ذکر است که اخذ به شفعه *حق فوری* است یعنی شریک به محض اطلاع از فروش باید برای دریافت حق خود اقدام نماید و اگر به *تاخیر بیندازد حق به شفعه وی از بین می‌رود* و نمی‌تواند به دادگاه صالح مراجعه کرده و دادخواست مطرح نماید به عبارت دیگر *با گذشت و مرور زمان عرفی* اخذ به شفعه وی *از بین خواهد رفت*.
بدون دیدگاه