⚖️*سوال*
*هبه چه نوع عقدی است چگونه و در چه مواردی عقد هبه قطعی و غیر قابل رجوع می‌باشد؟*
⚖️*پاسخ*
🚩بسیاری از مردم به ویژه ارحام یا دوستان نسبت به یکدیگر بخشش انجام می‌دهند و عقد هبه منعقد می‌کنند.
عقد هبه یکی از عقود اسلامی و قراردادهای معین است که در قانون مدنی هم به آن اشاره شده است. یکی از قرارداد‌هایی است که بیشترین رواج را بین مردم دارد، اما در عین حال مشکلات زیادی هم در خصوص این عقد به‌ویژه در بخشش‌ها و هبه‌های بلاعوض یا معوض بین مردم ایجاد می‌شود که لازم است آن را بشناسیم. *
با برخی الفاظ حقوقی مرتبط آشنا شوید: هِبِه، واهِب، مُتَهِّب*☘️
🚩طبق ماده ۷۹۵ قانون مدنی هبه عقدى است كه به موجب آن يك نفر مالى را مجانی به كسی ديگر تمليك مى‌كند، هدیه كننده را واهب، طرفی که به او هدیه شده را متهّب، و مالى را كه مورد بخشش و اعطا قرار گرفته است عَينِ مَوهُوبه مى‌گويند.
🚩 عقد هبه زمانی ایجاد می‌شود که، هبه شونده بخشش ؛ هبه را قبول نماید(مشروط به قبولی مُتَهِب است) و مال مورد بخشش را هم در اختیار خود بگیرد(قبض شرط صحت این عقد است) یا در اختیارش قرار گیرد به نحوی که کاملاً تسلط و امکان استفاده از آن را داشته باشد. هرگونه مالی اعم از منقول یا غیرمنقول.
🚩 گاهی شخصی که به عنوان وکیل واهب یا وکیل مُتَهِب است؛ می‌تواند به جای آنها این کار را انجام دهد.
🚩 تصور عامه این است که هِبه باید فقط رایگان باشد در حالی که اینطور نیست و طبق قانون مدنی هبه ممكن است مُعَوَّض(دارای عِوض) باشد؛ بنابراين واهب مى‌تواند شرط كند كه مُتهّب مالى را به او هبه كند يا عمل مشروعى را مجاناً بجا آورد. در اینجا هبه دارای عوض یا معَوَّض است.
🚩 یکی از مهم ترین شروط محقق شدن صحیح عقد هبه این است که تحویل گرفتن مال مورد هبه توسط متهب باید قبل از فوت دو طرف یا یکی از آنها باشد پس اگر قبل از قبض یا تحویل گرفتن یکی از طرفین بمیرد عقد باطل است و صحیح نیست.
🚩بعد از قبض نيز بخشش کننده مى‌تواند اگر عين مال هبه شده هنوز موجود باشد، از هبه رجوع كند و برگردد و مال را پس بگیرد.
اما در موارد ذيل بخشش کننده نمى‌تواند از هبه رجوع كند و برگردد و مال را پس بگیرد.*(یعنی هبه قطعی و بلا رجوع شده است.)*
⚖️۱ – در صورتى كه *هبه شونده (متهّب) پدر يا مادر يا اولاد هبه کننده(واهب)* باشد.
⚖️۲ – در صورتى كه *هبه مُعوَّض بوده* و عوض هم داده شده باشد.
⚖️۳ – در صورتى كه عين موهوبه *از مالكيت هبه شونده خارج شده* يا به شخص غير داده شده باشد.
⚖️۴ – در صورتى كه در خود مال هبه شده *تغييرى اساسی که عرفا تغییر نامیده می‌شود* حاصل شود، مثلا تبدیل زمین به آپارتمان.
🚩 توجه : در مواردی که می‌شود از عقد هبه منصرف شد و رجوع کرد یک مورد استثنا است و آن فوت واهب يا متهب است.
🚩 در مناطق ایلی و طایفه‌ای غالبا افراد اموال خود را قبل از فوت در قالب این عقد به یکی از فرزندان یا بعضی از آنها منتقل می‌کنند که لازم است با توجه به اطلاعات فوق هوشیار باشند.
بدون دیدگاه