⚖️ حکم رشد

⚖️ *سوال*

🚩 چگونه می توان  حکم رشد برای دختر و پسر ۱۰ ساله از دادگاه اخذ نمود؟

⚖️  پاسخ*

🚩 همه افراد در دوره کودکی و تا زمان رسیدن به *سن بلوغ و رشد*، از نظر قانونی امکان تصرف اموال و انجام اعمال حقوقی خود را ندارند و به عنوان فرد محجور به حساب می‌آیند. در واقع محجور کسی است که اگر چه صاحب حق است اما امکان استفاده از حق خود را از نظر قانونی نداشته باشد.

🚩 برای این که یک فرد از حَجر خارج شود، دو شرط لازم است و *باید بلوغ و رشد* او احراز شود.

🚩  بر طبق قوانین ایران سن بلوغ برای دختران ، ۹ سال قمری کامل *(هر سال قمری 10 روز کمتر از سال شمسی است)* و برای پسران ۱۵ سال قمری کامل است. با این وجود ممکن است فرد *به سن بلوغ رسیده باشد، اما همچنان محجور به حساب آید* زیرا که باید شرط دوم یعنی رشد او ثابت شود. 

🚩 رشد به معنای توانایی عقلانی برای استفاده و مدیریت اموال و امور مالی و اقتصادی شخص می‌باشد به طوری که فرد به روش درستی از اموال خود بهره برداری کند. در این حالت، به فرد دارای این ویژگی‌ها، *رشید* و در مقابل اگر کسی چنین شرائطی را نداشت و نتوانست اداره اموال خود را به درستی مدیریت کند به او *سفیه* می‌گویند. 

🚩 راهی که قانونگذار برای این نوع افراد قرار داده *اثبات رشد* آنهاست. *

گواهی رشد؛ سندی است که توانایی شخص بالغ را حتی قبل از رسیدن به سن ۱۸ سالگی کامل، از نظر مالی و اقتصادی و نیز توانایی تجزیه و تحلیل امور مالی خود نشان می‌دهد* به طوری که نیازی به سرپرست یا فرد دیگری برای نظارت بر این امور نباشد.

🚩 دریافت گواهی رشد برای مدیریت امور مالی و تصرف اموال خود می‌باشد و بنابراین برای مسائلی مانند دریافت وام ازدواج و دریافت دیه کاربرد داشته و برای *مسائل غیرمالی مانند حضانت فرزندان، ازدواج و … کاربردی نخواهد داشت*. 

🚩 موضوعاتی مانند رشد، حجر، بلوغ، ارث، طلاق و ازدواج و … *جزو خصوصیات شخصی* به حساب می‌آیند و لازم است برای اجرای قانون و قواعد مرتبط با آنها *به دین و مذهب شخص مورد نظر رجوع* شود. 

🚩 در این راستا *قانون رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه* به این مقررات پرداخته است که علاقه‌مندان می‌توانند به آن رجوع کنند.مطالب فوق برای افرادی با مذهب شیعه اثنی عشری یا دوازده امامی بیان شده است که مذهب بخش عمده مردم ایران را تشکیل می‌دهد. به عنوان مثال، *سن بلوغ یا رشد به عنوان یکی از شروط صدور حکم رشد در مذاهب مختلف، متفاوت است*. در دین یهود دختران در ۱۲ سالگی و پسران در ۱۳ سالگی به بلوغ می رسند، در حالی که در دین زرتشت، دختران و پسران هر دو در ۱۵ سالگی به بلوغ می رسند. به علاوه، در مذهب سنی شافعی، حنبلی و حنفی، سن بلوغ برای دختران و پسران ۱۵ سال و در مذهب سنی مالکی، این سن برای دختران و پسران ۱۸ سال می باشد.

🚩 *مدارک مورد نیاز* برای صدور حکم رشد که فرد باید هنگام تقدیم دادخواست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برای *شروع مراحل صدور حکم رشد*،  به *دادگاه خانواده یا دادگاه امور سرپرستی محل سکونت خود*، ارائه دهد عبارتند از :

۱-سه قطعه عکس

۲- اصل و کپی شناسنامه

۳-پرداخت هزینه لازم برای انجام تعیین سن در پزشکی قانونی 

🚩درخواست برای صدور حکم رشد در واقع *یک دعوای حقوقی* است که *علیه ولی و یا قیم فرد و اگر فرد ولی یا قیم نداشته باشد، علیه دادستان*، مطرح می‌گردد.

🚩 با ارائه دادخواست و درخواست صدور حکم رشد علیه قیم یا ولی قهری، قاضی شخص متقاضی را به *پزشکی قانونی* برای اظهار نظر درباره گواهی رشد ارجاع می‌دهد. بعد از ارائه معرفی نامه از دادگاه به پزشکی قانونی و اعلام نظر کارشناس متخصص، باید گواهی به دادگاه تحویل داده شود. در واقع، پزشکی قانونی در بخش معاینه بالینی، وظیفه کارشناسی در موضوع رشد را دارد.

🚩در مرحله بعد، در وقتی که دادگاه مقرر می‌کند، *جلسه‌ای با حضور فرد تشکیل* شده که در آن *قاضی سوالاتی در زمینه‌های مختلف پرسیده و از این طریق سعی در احراز رشد یا عدم رشد او می‌کند*. در واقع برای صدور حکم رشد، فرد از نظر رشد عقلی و جسمی توسط قاضی و پزشکی قانونی مورد معاینه و بررسی قرار گرفته و در نهایت در صورت تایید آنها، صدور گواهی رشد توسط مراجع قانونی امکان پذیر خواهد شد. 

🚩 پاسخ درست و منطقی به سوالات مطرح شده از طرف قاضی *تاثیر زیادی* بر صدور حکم رشد خواهد داشت. لذا آمادگی برای پاسخگویی این گونه سوالات، دارای اهمیت زیادی می‌باشد. برخی سوالات مطرح شده در این زمینه شامل موارد زیر است:

مثلا قیمت سکه و دلار چقدر است و *نوسانات آنها* طی سال گذشته به چه صورت بوده است؟کارت هوشمند و کارت ملی چه تفاوت‌هایی دارند؟خرید خودرو به صورت ثبت نامی و آزاد چه تفاوتی دارد؟در صورتی که شخصی قصد خرید وسیله‌ای از شما به صورت قسطی یا با استفاده از چک را داشته باشد، آیا شما قبول می‌کنید؟

در صورت تمایل به خرید یک وسیله گران، خرید حضوری مناسب‌تر است یا اینترنتی؟

اگر مقدار مشخصی پول نقد (مثلا ۱۵ میلیون تومان) داشته باشید، چگونه آن را مدیریت می‌کنید؟چک چیست؟

🚩 امکان لغو حکم رشد هم  وجود دارد زیرا به طور کلی، در صورتی که فرد به سن قانونی رسیده باشد و بالغ به حساب آید و بعد مشخص شود که او فاقد اهلیت است، می‌توان درخواست لغو حکم رشد او را در *دادگاه خانواده* مطرح کرد. دادگاه، مدارک لازم برای دریافت نظر تخصصی به پزشک قانونی ارسال می‌کند. بعد از این که بررسی‌های لازم در این زمینه توسط کارشناسان متخصص انجام و *عدم اهلیت فرد* اثبات شد، دادگاه دستور *لغو حکم رشد* را صادر می‌کند. از آن پس، فرد به عنوان *مَحجُور* به حساب می آید. 

🚩در صورتی که این فرد *ولی، سرپرست یا قیم* نداشته باشد، قاضی دادگاه برای او سرپرست مشخص می‌کند. لازم به ذکر است که اگر این حکم به صورت قطعی صادر شود، امکان تصمیم گیری و رسیدگی مجدد در این زمینه وجود نخواهد داشت.